نمک پتاسیم

نه تنها افراد دارای فشارخون بلکه افراد سالم نیز این روزها دیگران را به استفاده از نمک پتاسیم (نمک رژیمی، نمک بدون سدیم، کلرور پتاسیم) توصیه می‌کنند. درحالی‌که این توصیه‌ها چندان هم بی‌ضرر نیست. در این نوشتار به بررسی مزایا و معایت مصرف نمک رژیمی می‌پردازیم.

کلرور پتاسیم، نمک رژیمی – نمک پتاسیم

مشکل کمبود سدیم با مصرف نمک پتاسیم

مصرف نمک رژیمی معمولاً به افرادی که نارسایی قلبی و فشارخون بالا دارند، توصیه می‌شود. اما مصرف آن در سایرین نه تنها بی‌مورد است بلکه گاهی عواقبی نیز در پی دارد. زیرا به طور معمول بدن ما تا حدی به سدیم و پتاسیم نیازمند است. پتاسیم از طریق میوه‌ها و سبزیجات جذب می‌شود اما سدیم را باید از طریق نمک دریافت کنیم. در صورتی که افراد سالم بدون هیچ مشکل خاصی بخواهند نمک پتاسیم (بدون سدیم) را جایگزین نمک معمولی کنند در دریافت این ماده معدنی (سدیم) مشکل پیدا خواهند کرد و کمبود آن می‌تواند عوارضی در پی داشته باشد.

فواید و مضرات نمک رژیمی

همان طور که می‌دانید، سدیم در مقادیر بالا سبب افزایش فشارخون می‌شود. هنگامی که فشار خون بالا می‌رود، فعالیت عضلات قلب بیشتر می‌شود. در مبتلایان به نارسایی قلبی و فشارخون معمولاً توصیه می‌شود میزان مصرف سدیم (نمک) محدود شود تا فشارخون بالاتر نرود. اما در مورد افراد مبتلا به نارسایی کلیه، مصرف این نوع نمک بی‌فایده است. در واقع باید گفت از آنجا که سدیم و پتاسیم هر دو از طریق کلیه دفع می‌شوند، مصرف سدیم و پتاسیم باید محدود شود. حتی این گروه از بیماران بهتر است که مصرف میوه‌ها و سبزیجات پتاسیم‌دار را نیز محدود کنند.

مضرات دریافت پتاسیم بیش از حد

همان طور که ذکر شد این روزها استفاده از نمک‌های پتاسیم به جای نمک‌های سدیم بین کسانی که رژیم غذایی کم نمک دارند یا فشارخونشان بالاست، رواج پیدا کرده است. اما این افراد گمان می‌کنند جایگزینی سدیم با پتاسیم باعث از بین رفتن تمام زیان‌های نمک می‌شود و می‌توانند بدون دغدغه هرچقدر دلشان خواست، نمک بخورند. در صورتی که اصلاً این‌طور نیست. با مصرف نمک پتاسیم، دریافت پتاسیم بدن بیشتر می‌شود و دریافت سدیم کمی کاهش می‌یابد. در شرایط طبیعی، سدیم مهم‌ترین الکترولیت خارج سلولی و پتاسیم، مهم‌ترین الکترولیت داخل سلولی است. وقتی میزان دریافت سدیم بدن بالا می‌رود، فشار اسمزی خارج سلول هم افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه آب از فضای بین سلولی به فضای میان بافتی می‌رود.

ضرورت استفاده از نمک پتاسیم فقط برای درمان و جلوگیری از کاهش سطح پتاسیم در افرادی است که بر اثر مصرف دارو و یا برخی بیماری‌های خاص ممکن است دچار افت پتاسیم خون شده باشند.

این مسئله می‌تواند فشار خون و عوارض آن مانند بیماری‌های قلبی- عروقی را در طول زمان به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر اگر میزان دریافت پتاسیم بدن هم بیش از اندازه بالا برود، فشار اسمزی به جای خارج سلول به درون سلول می‌رود و مشکلاتی را داخل سلول ایجاد می‌کند. می‌توان گفت اگر محاسبه کلی در مورد دریافت به اندازه سدیم و پتاسیم وجود نداشته باشد یا هر کدام از این‌ها بیشتر از مقدار طبیعی مصرف شوند، می‌توانند عوارضی را برای فرد به وجود آورند. شاید مصرف نمک پتاسیم برای افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، بد نباشد اما اگر همین نمک پتاسیم هم به میزان نامتعادل مصرف شود و ذائقه بیمار را شور کند، مشکلاتی برای او به وجود خواهد آورد.