نمک پرمصرف‌ترین چاشنی مواد غذایی است که استفاده گسترده‌ای دارد. بنابراین، با هدف تأمین مواد مختلف مورد نیاز بدن، می‌توان با اضافه کردن آنها به نمک این کار را انجام داد. استفاده از نمک غنی شده با موادی مثل ید قریب به 100 سال است که در کشورهای مختلف به عنوان بهترین روش برای تأمین این مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد. هویت و مقدار مواد افزودنی به طور گسترده از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. ید، ریز مغذی مهمی برای انسان است و کمبود این عنصر می تواند باعث کاهش تولید تیروکسین (کم کاری تیروئید)، بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) در بزرگسالان و یا کرتینیسم در کودکان شود.
نمک یُد دار
کمبود ید در بدن موجب بیماری‌هایی نظیر بزرگ شدن تدریجی غده تیروئید و بروز بیماری غم باد یا گواتر، عقب ماندگی فیزیکی و ذهنی (کرتنیسم) می‌شود. ید غالباً از غذاهای دریایی تأمین می‌شود. بنابراین، مردمانی که از دریا دور هستند و فرآورده‌های دریایی کمتری مصرف می‌کنند معمولاً دچار فقر ید در حد متوسط و شدید می‌شوند.
برای جبران این مقدار ید مورد نیاز بدن، نمک‌ها را یددار می‌کنند. دلیل این انتخاب این است که نمک پرمصرف‌ترین چاشنی مورد استفاده توسط مردم است.
نمک یددار برای اصلاح این شرایط از سال 1924 مورد استفاده قرار گرفت که شامل نمک مخلوط با مقدار دقیق از یدید پتاسیم، یدید سدیم یا یدات سدیم است. مقدار کمی دکستروز هم ممکن است برای ایجاد ثبات ید استفاده شود. حدوداً دو میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود ید مبتلا هستند و این علت قابل پیشگیری موجب عقب ماندگی ذهنی می شود.
ید دار کردن نمک خوراکی در کشورهایی که از نمک یددار استفاده می کنند، به میزان قابل توجهی از اختلالات کمبود ید می کاهد. در نمک مضاعف غنی شده هر دو عنصر ید و آهن به نمک اضافه می شوند.
نمک غنی شده با آهن و فولیک اسید
کمبود آهن شایع ترین اختلال تغذیه ای در جهان در حال توسعه است. کمبود آهن شایع‌ترین علت کم خونی، اختلال رشد جنین، کاهش مهارت های حرکتی و ظرفیت یادگیری، کاهش فعالیت بدنی و کاهش ایمنی در برابر بیماری ها می‌باشد.
افزودن آهن به نمک، کم خونی و فقر آهن که با رشد ذهنی حدود 40٪ از نوزادان در کشورهای درحال توسعه مرتبط است را کاهش می دهد.
افزودنی دیگری که به ویژه برای زنان باردار مهم است، اسید فولیک است که به نمک خوراکی رنگ زرد می‌دهد. کمبود اسیدفولیک در بزرگسالان می تواند منجر به کم خونی، افزایش حساسیت به عفونت، کاهش انعقاد خون و کاهش جذب مواد مغذی شود. اسید فولیک به جلوگیری از نقایص مجرای عصبی و کم خونی (به خصوص درکشورهای درحال توسعه) کمک می کند.
اضافه کردن فلوئور به نمک
به علت کمبود فلوئور در رژیم غذایی، پوسیدگی دندان تا حد زیادی رو به افزایش است. نمک های فلوراید را به نمک طعام، با هدف کاهش پوسیدگی دندان به خصوص درکشورهایی که از خمیر دندان حاوی فلوراید و آب فلوراید بهره مند نیستند، می توان اضافه کرد. این عمل در برخی ازکشورهای اروپایی که درآن، آب، فلوراید نشده است بیشتر رایج است.
در فرانسه 35 درصد از نمک های خوراکی، نمک غنی شده با سدیم فلوراید هستند.
آخرین دیدگاه‌ها