در این نوشتار، ابتدا درباره مردان نمکی و محل اکتشاف آنها صحبت کوتاهی می‌کنیم. سپس درباره نظرات کارشناسان پس از سی تی اسکن مردان نمکی صحبت خواهیم کرد.

مرد نمکی شماره یک : کشف شده در سال 1382

مرد نمکی شماره یک : کشف شده در سال 1382

مردان نمکی کیستند؟

در مقاله‌ای تحت عنوان « معدن نمک چهرآباد، ظرفیتی به جامانده از دوره هخامنشی » به طور کامل به معرفی مردان نمکی پرداخته‌ایم. خلاصه‌ای از این مقاله در یک پاراگراف به شرح ذیل است:

مردان نمکی معدن چهرآباد در زمره مومیایی‏‌های طبیعی هستند. مردان نمکی به‌ دنبال ریزش معدن نمک در چند دوره‌ی تاریخی و قرار گرفتن معدن‌ کاران در محیط پرنمک به صورت طبیعی مومیایی شدند و سالم باقی ماندند. تعداد مردان نمکی که در این معدن کشف شدند، 5 تن می‌باشد. این مردان در اکتشافات مختلف در سالهای 1372 و 1383 و 1384 در معدن نمک چهرآباد در استان زنجان یافت شده‌اند. مردان نمکی شماره‏‌های 3، 4 و 5 مربوط به دوره‌ی هخامنشی (350 سال قبل از میلاد) هستند. مردان نمکی شماره یک و 2 نیز مربوط به دوره ساسانی است.

 

سی تی اسکن مردان نمکی

دکتر مولوی در پایان سی تی اسکن مردان نمکی با اشاره به سابقه کشف مردان نمکی اشاره کردند. در ادامه گفتند:

به دنبال این اکتشافات Chehrabad Saltmummy & Saltmine Exploration Project به عنوان پروژه تحقیقاتی مشترک میان اداره کل میراث فرهنگی زنجان به عنوان متولی اصلی، سایت تاریخی چهرآباد زنجان، دانشگاه های اروپایی بوخوم (همکار اصلی بین المللی این پروژه)، زوریخ، یورک، آکسفورد و بزانسون و دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان تنها دانشگاه ایرانی حاضر، تعریف شد.

همچنین مسئول بخش سی تی آنژیو مرکز قلب تهران نیز ادامه داد:

مردان نمکی در شرایط طبیعی (گرمای مناسب، رطوبت کم و مقدار زیادی نمک) مومیایی شده‌اند بنابراین بررسی بیشتر آن‌ها نیازمند استفاده از روش‌های غیرتهاجمی چون سی تی اسکن بود.

شیرانی تصریح کرد:

با توجه به اینکه دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای دستگاه سی تی اسکن Dual Source است که بالاترین تکنیک در دنیا محسوب می‌شود، این مردان نمکی در شرایط کاملاً استریل و بدون کوچک‌ترین آسیب و مشکلی مورد تصویربرداری قرار گرفتند.

مسئول بخش سی تی آنژیو مرکز قلب تهران هدف اصلی از این اقدام را کشف یافته های جدید از مردان نمکی و در کنار آن شناخت بیشتر زوایای مختلف زندگی ایرانیان باستان دانست.

وی با اشاره به امکانات قابل توجه دانشگاه علوم پزشکی تهران برای سی تی اسکن از مردان نمکی تصریح کرد:

پیش از این مردان نمکی یک و چهار سی تی اسکن شده بودند. تکنیک هایی مورد استفاده برای سی تی اسکن مجدد مرد نمکی شماره یک و پنج برای نخستین بار، با جزئیات و دقت بیشتری همراه بود.

 

مردان نمکی در معرض نابودی

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر هوشنگ ثبوتی استاد دانشگاه زنجان که در سال ۱۳۷۲ نخستين مرد نمکی را در معدن «چهره‌آباد» زنجان کشف کرده است، با انتقاد از شرايط نگهداری مردان نمکی به خبرگزاری مهر عنوان کرد:

مردان نمکی به دليل نگهداری غير اصولی و غير منطقی آرام آرام به سوی نابودی پيش می روند.

آنطور که این استاد دانشگاه می‌گوید، در حالی که مرد نمکی شماره يک در موزه «ايران باستان» در تهران نگهداری می‌شود، ساير مردان نمکی در خانه تاريخی «ذوالفقاری‌های زنجان» و در شرايط نامناسب در يک محفظه شيشه‌ای نگهداری می‌شوند.