نمکی که تصفیه نشده است سرشار از انواع مواد معدنی و فلزات مختلف است که برای انسان مضر میباشد. به عنوان نمونه منیزیم یکی از موادی است که در نمک وجود دارد و مصرف آن موجب ایجاد سنگ کلیه میشود. علاوهبر این، مواد دیگری مانند کادمیوم،سرب و جیوه نیز در نمک وجود دارند و که همه اینها برای انسان مضر هستند و باید آنها را از نمک جدا نمود. بنابراین برای تهیه نمک تصفیه خوراکی باید فرایندهایی بر نمک انجام شود که در این نوشتار به آنها میپردازیم.
نمک تصفیه خوراکی
روش های تهیه نمک تصفیه خوراکی
به فرایند جدا کردن تمامی ناخالصیهای نمک و گل و لای که دریافت آنها برای انسان سبب ایجاد مشکل میشود را تصفیه کردن نمک میگویند. تصفیه نمک روشهای مختلفی دارد، برخی کارخانهها به صورت مدرن و برخی به صورت سنتی نمک را تصفیه میکنند.
نمک خوراکی به دو روش زیر تصفیه می شود:
- روش شستشو (Washing Method)
بلورهای نمک طعام، در این روش توسط آب نمک اشباع شده، شسته می شوند. در این روش، ناخالصی های سطحی بلور از بین می روند اما ناخالصی های درون شبکه کریستالی، کماکان پا برجاست. این روش شستشو، روشی است که ناخالصی های سطحی را از بین میبرد و درجه خلوص را تا حدی افزایش می دهد.
- روش ریکریستال یا تبلور مجدد (Recrystalization Method)
این روش ،کامل ترین نوع جداسازی ناخالصی ها از نمک است. ابتدا بلور نمک در آب حل می شود سپس تمام ناخالصی ها از آب نمک جدا می شوند و در مرحله بعد، آب نمک از فیلترهای مخصوص عبور کرده و وارد دستگاه های تبلور می شود. در این دستگاه ها، نمک را حرارت میدهند و در اثر تبخیرآب، محلول را به حد فوق اشباع میرسانند تا بلورهای نمک تشکیل می گردد. با توجه به اینکه در این حالت بلورهای نمک در محیطی عاری از ناخالصی ها تشکیل می شوند، شبکه مولکولی نمک طعام بدون ناخالصی تشکیل و درجه خلوص نمک می تواند به بیشتر از ۹۹/۵ درصد افزایش یابد. در حال حاضر در اکثر کشورهای پیشرفته جهان از این روش جهت تولید نمک طعام خوراکی استفاده می شود.
ویژگیهای نمک تصفیه شده با روش تبلور مجدد
ویژگیهای نمک تصفیه شده با روش تبلور مجدد به شرح زیر میباشد:
- رنگ سفید نمک
- دانهها نمک به کروی شکل هستند
- وجود مشخصهای در روش تولید تبلور مجدد
- مورد تایید وزارت بهداشت است
- بر روی بسته بندی مهر استاندارد وجود دارد
استاندارد ملی نمک طعام
در سال 1344 توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، اولین استاندارد نمک طعام تهیه و تدوین شد و تا سال 1385 سه بار مورد تجدید نظر قرار گرفت. نمک که به عنوان نمک خوراکی شناخته میشود دارای استانداردهای اجباری است و خلوص آن باید 2.99 درصد باشد.
تصیفه نمک باید به صورت دقیق انجام شود تا یم نمص با کیفیت بالا و خوب برای مصرف خوراکی بدست آید. ویژگی های نمک تصفیه به دو دسته ویژگیهای فیزیکی و ویژگیهای شیمیایی تقسیم میشود. ویژگیهای فیزیکی مانند رنگ، بو، اندازه و ظاهر نمک و ویژگیهای شیمیایی شامل خلوص نمک، مقدار ید، رطوبت، مواد نامحلول در آب و سولفات محلول در آب میشود.
نکات مهم هنگام مصرف نمک
- از نمک تصفیه شده استفاده کنید
- از نمک هایی استفاده کنید که مهر استاندارد دارند
- نمک باید در جای خشک و تمیز نگهداری شود
- میزان مصرف نمک برای افرادی که دارای فشار خون بالا هستند باید کم باشد
آخرین دیدگاهها