به گفته فعالان این حوزه صنعت نمک در ۱۰سال گذشته مطرح و رشد خوبی در این مدت داشته است، اما متاسفانه آن طور که باید در بخش صادرات حضور نداشته. آماده نبودن بنادر کشور برای صادرات نمک منجربه از دست رفتن برخی بازارهای صادراتی شده است به‌ طوری که امروز هلند حضور پررنگی در بازار نمک امارات دارد درحالی که ایران می‌تواند با توجه به مسافت کم خود با این کشور حضور بیشتری نسبت به کشورهای دیگر داشته باشد. سازمان زمین‌ شناسی امریکا در تازه‌ ترین گزارش خود تولید جهانی نمک را در سال ۲۰۱۴ میلادی معادل ۲۶۹ میلیون تن اعلام کرد که در این میان چین با تولید ۷۱ میلیون تن عنوان بزرگترین تولید کننده نمک را در جهان به خود اختصاص داد. در این نوشتار می‌خواهیم به تحلیل و بررسی بازار آفریقا برای نمک ایران بپردازیم.

صادرات نمک ایران - سپید در شایان

صادرات نمک ایران – سپید در شایان

 

ساحل و آفتاب، اصلی‌ ترین رکن تولید نمک

دبیر انجمن تولید کنندگان نمک تصفیه ایران در گفت‌ وگو با صمت درباره وضعیت تولید نمک در ایران و جهان اظهار کرد:

در هر کشوری که ساحل و آفتاب باشد می‌توان نمک تولید کرد. معادن سنگ نمک در کوه‌های نمکی قرار داشته و مسائل خاص خود را دارند.

با توجه به پیشرفت علم، نمک را می‌توان در حوضچه‌های مخصوص استحصال کرد. در نتیجه امروز هر کشوری که ساحل و دریا داشته باشد می‌تواند تولید کننده نمک باشد.

محمد ابریشم‌ کار افزود:

درحال‌ حاضر نمک استحصال‌ شده از آب دریا، سنگ‌ نمک و نمک گرفته شده از دریاچه‌های شور در ایران تولید می‌شود. در حدود یک‌ ونیم میلیون تن نمک دریایی در ماهشهر تولید می‌شود، معادن سنگ‌ نمک که به‌ طور عمده در منطقه گرمسار قرار دارند در حدود ۷۰۰هزار تن در سال تولید دارند.

وی ادامه داد:

دریاچه‌های شور نیز ذخیره دیگری از نمک در کشور هستند، البته بخشی از دریاچه‌های کشور به دلیل تغییر آب‌ وهوا و کاهش بارش در حال خشک شدن هستند که این موضوع بر کیفیت نمک این دریاچه‌ها بسیار تاثیرگذار بوده و آن را کاهش می‌دهد. درحال‌ حاضر معادن نمک دریاچه قم و حوض سلطان و ارومیه تا اندازه‌ای فعال هستند. دریاچه ارومیه بزرگترین ذخیره نمک دریاچه‌ای کشور را دارد ولی به‌علت مشکلات پیش آمده کیفیت نمک در این دریاچه دستخوش تغییر شده و کاهش یافته است. نمک استخراج شده از دریاچه‌های شور کشور نیز زیر ۸۰۰ هزار تن در سال است.

 

چینی‌های با نمک

کشور چین با تولید ۷۱میلیون تن نمک نیز توانسته در جایگاه اول جهان قرار بگیرد. از سویی دیگر کشور هند نیز با تولید ۱۷میلیون تن در رده سوم بزرگترین تولیدکننده نمک جهان است. ابریشم‌ کار درباره افزایش تولید نمک در این کشورها افزود:

چین و هند با دارا بودن جمعیت زیاد به بزرگترین مصرف‌ کنندگان نمک در جهان تبدیل شده‌اند. از سویی دیگر صنعت پتروشیمی هند نیز یکی دیگر از دلایل افزایش تولید نمک در این کشور است، به‌ طوری‌ که امروز نیز در فهرست صادرکنندگان نمک جهان قرار گرفته است.

وی ادامه داد:

مصرف نمک خوراکی بسیار کمتر از مصرف آن در صنعت است. مصرف جهانی نمک در غذا ۳برابر کمتر از مصرف در سایر موارد است.

دبیر انجمن تولید کنندگان تصفیه نمک ایران تصریح کرد:

سهم صادرات نمک ایران در مقابل حجم تجاری این ماده جهانی بسیار کم است. درحال‌ حاضر ایران نمک خوراکی و نمک مورد استفاده در چاه‌های نفت را به امارات صادر می‌کند. البته قطر و عراق نیز بازارهای صادراتی ایران هستند. هرچند ذخیره نمک در عراق نیز وجود دارد ولی به‌ علت مسائل خاص عراق سرمایه‌ گذاری در این بخش انجام نشده، به همین دلیل بازار مناسبی برای صادرات نمک ایرانی است.

 

پتانسیل بازار آفریقا برای نمک ایران

افریقا از نظر ذخیره نمک ضعیف است، به همین دلیل می‌تواند بازار مناسبی برای صادرات نمک ایران باشد. ابریشم‌ کار درباره این موضوع بیان کرد:

هرچند افریقا فرصت خوبی برای صادرات نمک ایران است، اما متاسفانه بنادر ما برای صادرات نمک طراحی نشده است. صادرات نمک نیازمند کشتی‌های فله‌ بر است تا جابه‌جایی این محصول معدنی را اقتصادی کند. صادرات نمک باید در کنار صادرات محصولات دیگر مورد توجه قرار بگیرد.