امروزه منبع عمدهی نمک آب دریا است؛ در واقع آب دریا یک منبع نامتناهی نمک است. علاوه بر دریاها، در رسوبها، ته نشینها و چین خوردگیها نیز نمک وجود دارد. انواع استخراج نمک شامل دو منبع اصلی میشود، یکی از آب دریا و دیگری از اعماق زمین. در ادامه به بررسی روشهای اصلی بدست آوردن نمک میپردازیم:
روش تبخیر خورشیدی (نمک دریایی)
در بین انواع استخراج نمک، این روش سادهتر و سنتیتر است. کافی است که وظیفهی تبخیر را به عهدهی خورشید و باد بگذارید و از نمک باقی مانده استفاده کنید. اما از این روش سالی یکبار که نمک به غلظت خاصی برسد و در آب و هواهای گرم (به خصوص دمای بالا و بارش کم، مانند مناطق مدیترانهای) استفاده میشود.
استخراج محلول نمک
در استخراج محلول نمک، روی منابع نمک چاه کنده میشود و آب تازه به آنها تزریق میشود تا نمک را در خود حل کند. سپس نمک محلول را بیرون میکشند و برای تبخیر به کارخانههای مخصوص منتقل میکنند؛ اکثر نمک مصرفی ما از این طریق به دست میآید.
روش دستی استخراج نمک
در برخی نواحی به قدری در کف دریا و یا دریاچه نمک وجود دارد که میتوان آن را به صورت دستی استخراج کرد.
استخراج عمیق محوری (سنگ نمک)
نمک را مانند هر مادهی معدنی دیگر از معدن استخراج میکنند. معدنهای نمک در زیر لایههای قدیمی کف دریا وجود دارد و میتوان آن را استخراج و پردازش کرد.
جالب است بدانید که ما تنها ۶% نمک تولیدشده در جهان را به مصرف خوراکی میرسانیم. از مابقی آن نیز ۱۲% صرف روند تصفیهی آب، ۸% برای برفروبی و ۶% برای کشاورزی استفاده میشود. ۶۸% باقی مانده نیز در کارخانهها و دیگر روندهای صنعتی میشود. PVC، پلاستیک و خمیر کاغذ نیز با استفاده از نمک بدست میآیند.
انواع معادن نمک ایران
منابع نمک در ایران به دو صورت هستند
- معادن نمک کوهی
- نمکهای دریاچه ای یا دریایی
در سه نقطه از کشور ایران منابع سنگ نمک وجود دارد که به صورت زیرزمینی استخراج میشود. این سه منبع یکی در استان خراسان و دوتای دیگر در استان سمنان قرار دارد. روشی که برای استخراج نمک از این منابع استفاده میشود اتاق پایه یا تونلی نام دارد.
از روش اتاق پایه برای استخراج موادی مانند زغال، آهن، سرب و اورانیوم نیز استفاده میشود. در بین روشهای زیرزمینی برای استخراج نمک، استفاده از روش اتاق پایه بسیار رایج است. چرا که این روش ساده است، در این روش تولید به مقدار زیادی صورت میگیرد و هزینه تمام شده پایین است. علاوه بر معادن نمک، در معادن دیگر ایران مانند معدن سنگ مرمریت دهبید، معدن کرومیت فاریاب، معدن کوشک و… از روش اتاق پایه برای استخراج استفاده میشود.
انواع نمک در معادن
معادن نمک زیادی در جهان وجود دارند. نمکهای استخراج شده از این منابع دارای سه نوع رایج به نام های نمک سبز، نمک سبز شیشهای رنگ و نمک ترک خورده هستند.
نمک سبز
معروف ترین نوع نمکی میباشد که معدنچی ها با آن برخورد میکنند. این نمک به دلیل ترکیب شدن با سنگهای رسی، به رنگ سبز در میآید.
نمک سبز شیشهای رنگ
این نوع نمک مانند نمک سبز به وفور یافت نمیشود اما در ته نشینها قابل استخراج است. این نمک به پنجرهها و شیشههای رنگی شباهت دارد؛ به همین دلیل به آن نمک سبز شیشهای رنگ نیز گفته میشود.
نمک ترک خورده
یکی از انواع نادر و کمیاب نمکها، نمک ترک خورده است. نمکهای اسپیزا از این نوع هستند، بین کریستالهای این نوع نمک گاز طبیعی وجود دارد.
آخرین دیدگاهها